Biskupin stanowi wstęp do wycieczki Szlakiem Piastowskim i nazywany jest pierwszą osadą Polski, a przed wojną nazywany był także Polskimi Pompejami. Stał się symbolem słowiańskich korzeni Polaków i jest jednym z tych obiektów obowiązkowych dla wszystkich, którzy interesują się pradziejami, kulturą słowiańską czy ogólnie archeologią. Pełni funkcję skansenu archeologicznego i znajduje się na podmokłym półwyspie Jeziora Biskupińskiego. Odkrycie w Biskupinie stało się sławne z dnia na dzień i było jednym z najważniejszych wydarzeń w historii polskiej i europejskiej archeologii.
Prace archeologiczne w Biskupinie
W 1933 r. w wyniku trwających prac melioracyjnych poziom wody w Jeziorze Biskupińskim obniżył się na tyle, że nad lustrem wody zaczęły pojawiać się fragmenty obwarowań dawnego grodu. Wykopaliska rozpoczęto w 1934 roku. Nie było to łatwe zadanie, gdyż woda zalewała rowy znajdujące się pod taflą jeziora. Potrzebne były szybkie działania, a brakowało pieniędzy. Przypomnijmy, że były to lata 30. Nie było komputerów ani funduszy unijnych. Odkrycie szybko stało się częścią polskiej świadomości narodowej.
Mokradła zmusiły badaczy do opracowania specjalistycznych metod odkrywkowych. Później metody te stały się podstawą innych prac archeologicznych prowadzonych na całym świecie. Dla przykłąduy pokażemy jak bardzo nowatorskie działania zaczęto prowadzić. Po raz pierwszy wykorzystano balon na uwięzi do fotografii lotniczej. Powstałe zdjęcia były wówczas wyjątkowej jakości i stały się ewenementem na całym świecie, wydobyte drewno chroniono w kąpielach parafinowych, budowano tamy, chroniące rowy przed powodzią, wykorzystano do odwadniana pompę spalinową, wykorzystano płetwonurków przeszukujących dno jeziora.
Budowa osady w Biskupinie
Po rekonstrukcji w osadzie znajdowało się około 106 domów o przeciętnych wymiarach 8 × 10 m, ustawionych w rzędach wzdłuż 11 zadrzewionych ulic o szerokości 2,5 m każda. Szacuje się, że w osadzie mogło mieszkać od 800 do 1000 osób. Osady broniła podwójna palisada z pni dębowych, szeroka na 3m, wypełniona ziemią, tworząca mur o długości 640 m i domniemanej wysokości do 6 m. Palisadzie towarzyszył drewniany falochron o szerokości od 2 do 9 m, wbity ukośnie w jezioro. W południowo-zachodniej części znajdowała się brama z basztą otwierającą się do wnętrza osady.
Gród posiadał połączenie wodne z Notecią, Wartą i dalej aż do Odry, dzięki czemu można było podróżować nad morze. Lokalizacja ta musiała sprzyjać rozwojowi handlu biskupińskiego. Ówcześni architekci posiadali ogromną wiedzę techniczną i militarną, dzięki której możliwie najefektywniej wykorzystywali ten niewielki obszar.
Badania dendrologiczne, polegające na analizie kolejności wzrostu słojów drzew, wykazały, że drewno dębowe przeznaczone do budowy zostało ścięte w latach 747-722 p.n.e. Ponad połowę materiału budowlanego pozyskano zimą 738/737 pne.
Dojazd do Biskupina
Autobusem -- Z Gniezna regularnie kursują autobusy do Żnina (10 km na północ od Biskupina) i Gąsawy (2 km na południe od Biskupina). Podróż trwa około godziny. Autobus kursuje regularnie w dni powszednie. Jeśli spóźnisz się na autobus w Gąsawie, 2 km do Biskupina można pokonać pieszo.
Pociągiem -- Kolejka wąskotorowa kursuje ze Żnina do Gąsawy i zatrzymuje się tuż przed rezerwatem. Od połowy kwietnia do sierpnia pociągi kursują od 9:00 do 15:00 co 1,5 godziny. Podczas wrześniowego festiwalu archeologicznego odbywa się dodatkowy przejazd o godzinie 16:00. Podróż trwa 40 minut ze Żnina i 25 minut z Gąsawy. Bilety kupione u maszynisty kosztują 10 zł w jedną stronę i 18 zł w obie strony.
Samochodem -- Z Poznania jedzie się 1,5 godziny. Wyjedź z miasta drogą nr 5, skręcając na północ w Gnieźnie. Zbliżając się do Gąsawy, zobaczysz znaki rezerwatu.
Miejsca w Polsce